De tussentijd zoals ik die in het eerste blog beschreef, is een term, die zijn oorsprong vindt in de antropologie en wordt daar ‘liminal space’ genoemd. Deze term geeft aan dat je je op een drempel begeeft en tussen het oude en het nieuwe in zit. Kijk hier de infographic over liminaliteit van antropoloog Jitske Kramer van Human Dimensions. 

Denk aan de periode tussen afstuderen en je eerste baan, de fase waarin een diagnose is gesteld, maar de behandeling nog moet beginnen. Maar ook door periodes van echtscheiding, ziekte, rouw, burn-out of verhuizing beland je vaak in een tussentijd. Zo’n tussentijd is vaak heel ongemakkelijk. Dat zie ik heel dicht bij, aan één van mijn zonen die als jongeman geconfronteerd wordt met Post Covid.  Deze situatie veranderen zijn perspectief, rol, taken en identiteit volledig. Die zaken waar je vanzelfsprekend op vertrouwt als je je door het leven heen begeeft. In een tussentijd zijn, roept allerlei emoties op, zoals onzekerheid, angst, boosheid of rouw.  Dat voelt heel ongemakkelijk. Het is dan ook begrijpelijk als je deze tussentijd zo snel mogelijk wilt verlaten. Maar snelheid werkt in deze fase niet.

“Change always involves a dark night when everything falls apart. Yet if this period of dissolution is used to create new meaning, then chaos ends and new order emerges.” – Margaret Wheatley

Persoonlijke groei
Toch is de tussentijd ook meer dan iets wat je uit je comfortzone haalt. Het kan namelijk ook veel positiefs opleveren. Net zoals een cocon noodzakelijk is voor de transformatie van rups naar vlinder, zijn liminale periodes essentieel voor persoonlijke groei. Want juist in tijden van verwarring kun je groei en ontwikkeling doormaken. Doordat het oude wegvalt, komt er namelijk ruimte voor nieuwe mogelijkheden.

Het is de kunst om die mogelijkheden te verkennen, terwijl je je kwetsbaar en onzeker voelt om wat je net kwijt bent geraakt. Daarom heb je een veilige omgeving nodig, waar anderen jouw ontdekkingstocht liefdevol ondersteunen en stimuleren, zonder je te sturen of jouw einddoel te bepalen. Dat noemen we Holding Space.

Je verhaal onderzoeken
Wat helpt, is om geduldig te zijn en te accepteren dat je nu nog geen antwoorden hebt. Het is de kunst om jezelf toe te staan om een nieuw beeld te vormen van wie je bent en wat je route gaat worden. Wat daarbij helpt, is om je meer bewust te worden van de verhalen die in je leven. Deze te onderzoeken en te ontdekken hoe je ze kunt herschrijven. Zodat deze verhalen je sterker maken in plaats van afremmen.  We kunnen ons verleden niet veranderen. Wel kunnen we een nieuwe betekenis geven aan wat we hebben meegemaakt. En daarmee openen we de deur naar nieuwe mogelijkheden en keuzes.

In onze moderne maatschappij, die vaak gericht is op snelheid en efficiëntie, is het waardevol om de betekenis van deze tussentijden te erkennen. Ze nodigen ons uit om stil te staan, te reflecteren en ons open te stellen voor verandering. Juist in deze ogenschijnlijk ‘lege’ momenten kunnen we ontdekken wie we zijn en wie we willen worden. Lees meer over de kracht van verhalen. Luister hier hoe de founder van het begrip Holding Space, Heather Plett, uitlegt wat liminal space is.

Werken aan je levensverhaal
Wil jij jouw ervaring met de tussentijd met mij delen? Dan kom ik graag naar je verhaal luisteren en kunnen we samen jouw verhalen onderzoeken en zien wat ze je te zeggen hebben.

Op deze manier kunnen we via concrete ervaringen onszelf en anderen meer inzicht geven in hoe je door onbekend gebied kunt navigeren. Heb je interesse? Stuur dan een e-mail naar aan@zelfsprekend.nu

In 2023/2024 heb ik het Foundation Programma gevolgd bij het  Centre for Holding Space. In juni 2025  ben ik gecertificeerd  als practitioner bij dit centrum om holding space te houden.

Groet Helena