Je hebt vast een moment in je leven meegemaakt waarop alles tegelijk in beweging leek. Een periode waarin het vertrouwde achter je lag, maar het nieuwe nog vorm moest krijgen? Een tussentijd vol ruimte en kansen, maar vaak nog zonder duidelijk zicht op hoe het nieuwe eruit komt te zien.  Want in deze tussentijd hebben we vaak iemand nodig die aanwezig kan zijn. Iemand die niet probeert te repareren, te oordelen of de uitkomst te beïnvloeden. Deze praktijk wordt “Holding Space” genoemd.

Wat is Holding Space?
Holding Space is een bewuste, liefdevolle manier van aanwezig zijn. Je creëert een veilige, niet-oordelende ruimte voor een ander om te groeien, te transformeren en authentiek zichzelf te zijn. Het draait om ondersteuning bieden tijdens een kwetsbaar proces van persoonlijke ontwikkeling, zonder te willen sturen of controleren.

Sinds ik de internationale opleiding Holding Space volg bij het Centre for Holding Space in Canada, zoek ik naar de beste manier om dit Engelse begrip te vertalen. Een treffende Nederlandse omschrijving is “ruimtehouder zijn”: je biedt compassie, vertrouwen en ruimte voor iemands (keuze-) proces, terwijl je tegelijkertijd ondersteunend aanwezig blijft.

De metafoor van “de kom”, als container voor transformatie
Heather Plett, de vrouw die dit concept verder heeft ontwikkeld o.a. in het boek de Kunst van Holding Space, gebruikt een prachtige metafoor. Ze vergelijkt het oude leven van mensen met een bouwwerk dat uit elkaar valt. Alle stukjes liggen voor je. Voordat je weer een nieuw leven in elkaar gaat bouwen, is het waardevol als er iemand is die deze stukjes symbolisch bij elkaar houdt.

Wanneer we ruimte houden voor iemand, bieden we aan om “de kom te zijn” – we creëren een veilige container waarin mensen hun emoties kunnen voelen, kunnen worstelen met beslissingen en door transities kunnen navigeren. Deze kom bestaat uit drie verschillende lagen.

De binnenste laag: wat we aan de ander bieden

• Getuige zijn – We zien en erkennen de ervaring van de ander met volle compassie
• Ruimte voor complexiteit – We erkennen dat groei niet lineair verloopt en hebben respect voor iemands autonomie
• Flexibiliteit behouden – We passen ons aan aan wat de ander nodig heeft en bevorderen verbinding
• Een bondgenoot zijn – We staan naast de ander in hun proces, zonder het over te nemen.

  De middelste laag: wat ons leidt in wat we aanbieden:

• Intuïtie – We vertrouwen op onze innerlijke wijsheid over wat nodig is
• Onderscheidingsvermogen – We onderscheiden wanneer we moeten spreken of zwijgen, handelen of stil blijven
• Nederigheid – We erkennen dat we niet alle antwoorden hebben
• Moed – We durven in ongemakkelijke situaties te blijven
• Nieuwsgierigheid – We benaderen de ander met oprechte interesse, zonder vooroordelen

De buitenste laag: wat ons als ruimtehouder ondersteunt

• Gemeenschap – We zoeken onze eigen bronnen van steun en verbinding.
• Mysterie – We erkennen dat niet alles binnen onze controle ligt en vertrouwen op het grotere geheel.
  De kunst in praktijk: hoe houd je ruimte voor anderen?
  Zoals Heather Plett schrijft in haar boek “De kunst van Holding Space”: “Holding Space is wat we doen wanneer we naast een persoon of groep lopen op een reis door liminale ruimte. We doen dit zonder hen inadequaat te laten voelen, zonder te proberen hen te repareren, en zonder te proberen de uitkomst te beïnvloeden. We openen onze harten, bieden onvoorwaardelijke steun, en laten oordeel en controle los.” Luister hier naar een korte samenvatting van de geschiedenis van Holding Space door degene die het begrip weer actueel heeft gemaakt, Heather Plett.

Om effectief ruimte te houden voor anderen de volgende tips:

1. Luister diep en aandachtig:  Wees volledig aanwezig zonder alvast je antwoord te formuleren.
2. Weersta de drang om te repareren: Bied geen oplossingen aan tenzij er om gevraagd wordt.
3. Respecteer autonomie en keuzevrijheid: Laat anderen hun eigen beslissingen nemen, zelfs als je een andere keuze zou maken.
4. Maak ruimte voor alle emoties: Laat mensen al hun gevoelens ervaren zonder te proberen negatieve emoties weg te nemen of te verzachten.
5. Oefen niet-oordelen: Respecteer het unieke proces, de tijdlijn en de beslissingen van de ander zonder je eigen verwachtingen op te leggen.
6. Behoud gezonde grenzen: Zorg goed voor jezelf zodat je voor anderen ruimte kunt blijven houden zonder leeg te raken.
7. Blijf aanwezig, zelfs wanneer het ongemakkelijk wordt: De meest waardevolle momenten van groei komen vaak voort uit de moeilijkste gesprekken.

De transformerende kracht van holding space
Wanneer iemand oprecht ruimte voor ons houdt, ervaren we iets bijzonders: we voelen ons werkelijk gezien, gehoord en gewaardeerd. In die veilige omgeving vinden we de moed om moeilijke waarheden onder ogen te zien, nieuwe mogelijkheden te verkennen en uiteindelijk te transformeren. De metafoor van de kom herinnert ons eraan dat groei vaak juist plaatsvindt in de lege ruimtes – in de onzekerheid, kwetsbaarheid en openheid die kenmerkend zijn voor drempelmomenten.

Zoals de oude Taoïstische filosoof Lao Tse zo prachtig verwoordde:

“We vormen klei tot een pot, maar het is de leegte binnenin die vasthoudt wat we willen.”

Precies zo is het met menselijke transformatie: in de schijnbare leegte tussen wat was en wat komt, ontstaat ruimte voor nieuwe mogelijkheden.

Jouw ervaring met holding space
Ik hoor graag over jouw ervaringen met “tussentijd” en hoe je je weg hebt gevonden door deze periodes.

• In welke tussentijden navigeer jij op dit moment in je eigen leven?
• Wie heeft er voor jouw ruimte gehouden tijdens moeilijke overgangen?
• Heb je zelf ervaring met het houden van ruimte voor anderen?

Deel je gedachten in de reacties hieronder of neem contact met me op voor een persoonlijk gesprek over hoe ik ruimtehouder voor je kan zijn, bijvoorbeeld in een Perspectiefsessie. 

In 2023/2024 heb ik het Foundation Programma gevolgd bij het  Centre for Holding Space. In juni 2025  ben ik gecertificeerd  als practitioner bij dit centrum om holding space te houden.

Groet Helena 🔆